Vessel Traffic Monitoring
Door de toename van scheepvaart en het aantal offshore windparken is er op de Noordzee steeds minder bewegingsruimte voor schepen. Daardoor kunnen er meer veiligheidsrisico's ontstaan. Om deze risico's te beperken, heeft de Kustwacht een nieuwe taak gekregen: vanaf 2025 start de Kustwacht met Vessel Traffic Monitoring (VTMon). Met VTMon wordt dreigend gevaar voor de scheepvaart in en rondom windparken vroegtijdig gesignaleerd. Zo worden incidenten voorkomen en kan de Kustwacht sneller ingrijpen als er toch iets mis gaat.
Taken VTMon
VTMon geldt als een passieve vorm van verkeersbegeleiding, omdat de toekomstige VTMon-operators alleen contact opnemen met schepen bij dreigend gevaar. Zij mogen schepen buiten de veiligheidszones van de windparken informeren, adviseren en waarschuwen. Binnen de windparken letten ze op de naleving van de regels. Wat betekent dat in de praktijk?
De VTMon-operators informeren:
-over stormwaarschuwingen of specifieke risico’s bij storm, zoals een gebrek aan ruimte om bepaalde vaarbewegingen uit te voeren;
-over risico’s rondom ankerplaatsen, bijvoorbeeld onvoldoende houvast van ankers bij storm;
-over wijzigingen van de zeekaarten, omdat er bijvoorbeeld een nieuw windpark is aangelegd.
De VTMon-operators adviseren:
-over te ondernemen actie van schepen die afwijken van de route;
-van schepen die op ongewenste koers liggen met windparken;
-van de scheepvaart rondom windparken bij storingen;
-en voorbereidingen treffen voor incidentmanagement, zoals een sleepboot naar de plaats van bestemming laten varen;
-van de verkeersbegeleiding vanaf de wal bij incidenten en calamiteiten.
De VTMon-operators waarschuwen:
-als een schip uit koers raakt en op een windpark afvaart;
-als een schip motorproblemen heeft;
-van de scheepvaart voor een gebrek aan bewegingsruimte bij gesleepte lading;
-en assisteren van schepen die op een onverwachte en/of gevaarlijke manier varen.
Mogelijkheden VTMon
Adviesbureau Arcadis en onderzoeksinstituut MARIN hebben in opdracht van RWS onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van VTMon in en rondom windparken. Het onderzoek is in maart 2023 afgerond en geeft inzicht in de voorbereidingen die moeten gebeuren om VTMon in en rondom de windparken te realiseren. Zo is onderzocht wat nationaal en internationaal de praktische en juridische mogelijkheden zijn voor VTMon. Een belangrijke conclusie is dat er geen wettelijke beperkingen zijn voor de invoering van VTMon. Ook de taken van de toekomstige VTMon-operators zijn gebaseerd op dit onderzoek.
Praktijkervaring en nieuw onderzoek
De eerste jaren vanaf 2025 doen we praktijkervaring op om VTMon te verbeteren en aan te passen aan de groei van het aantal windparken. We zoeken ook internationale afstemming op het gebied van VTMon. Een groot deel van de scheepvaart op de Noordzee is internationaal. Ook voor schepen die hier alleen af en toe varen moet duidelijk zijn waar de nieuwe windparken liggen en welke regels er gelden. Verder onderzoeken we welke apparatuur en digitale ondersteuning de VTMon-operators nodig hebben en wat voor hen nu en in de toekomst een realistisch takenpakket is.
Nauwe samenwerking tussen Rijkswaterstaat en Kustwacht
Rijkswaterstaat en de Kustwacht zorgen er samen voor dat de nieuwe dienstverlening VTMon in 2025 operationeel is. Deze nieuwe dienst wordt ondergebracht bij de Kustwacht. VTMon sluit aan bij wat de Kustwacht al doet: 24 uur per dag klaarstaan voor hulpverlening, crisisbeheersing, handhaving en maritime security op de Noordzee. De Kustwacht komt in actie nadat een incident heeft plaatsgevonden. Met VTMon gaat de Kustwacht ook proactief te werk, door dreiging van gevaar in de gaten te houden en daarmee mogelijke incidenten te voorkomen.