Onderzoeksprogramma VOR

Voor wie niet bekend is met sportzeilen: de VOR staat bekend als de zwaarste en langste zeilwedstrijd ter wereld. Het is een negen maanden durende race over zeven zeeën langs vijf continenten. De prestatie wordt nog indrukwekkender als je weet dat de zeilers tijdens de race meewerkten aan een wetenschappelijk programma, bedoeld om meer inzicht te krijgen in de toestand van de oceanen.

Sommige zeilers leverden dagelijks tien minuten kostbare slaaptijd in om monsters te verzamelen. Die monsters werden getest op zoutgehalte en op parameters die te maken hebben met de verzuring van de oceanen. Maar vooral ook op microplastics. Daartoe werden de monsters tijdens stopovers aan land gebracht en geanalyseerd. Deze metingen aan microplastics is belangrijk om meer inzicht te krijgen in de manier waarop deze materialen zich via de oceanen verspreiden. De wedstrijdzeilers van de VOR komen op plaatsen waar er zelden gemeten wordt.

Resultaten? Uit de eerste voorlopige resultaten blijkt dat microplastics op dit moment al in alle wereldzeeën worden aangetoond (met uitzondering van twee meetpunten ten zuiden van Australië). Zelfs op point Nemo, het punt op de oceaan dat het verst van het land verwijderd is, worden microplastics aangetroffen in gehalten variërend van 9 tot 26 parts per m3.. De meeste microplastics werden gemeten in zeeën voor dichtbevolkte stedelijke gebieden, zoals voor de Middellandse zee en de zee voor Taiwan (357 parts per m3).

Op het congres bleef het niet bij het thema monitoring van microplastics. Om spijkers met koppen te slaan ging het in parallelle sessies ook over de transitie naar de circulaire economie en over reeds ontwikkelde praktische oplossingen. Daartoe werden enkele veelbelovende innovaties belicht.