NICO-expeditie
Onder de naam Netherlands Initiative Changing Oceans (NICO) reisden 156 wetenschappers en studenten in zeven maanden tijd tussen Europa en Amerika. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO) en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) faciliteerden een breed pallet aan onderzoek vanaf onderzoeksschip de Pelagia, het vlaggenschip van NIOZ.
Het ging van zeebodemmonsters voor klimaatonderzoek tot virussen, van koraalriffen tot walvissen, en van geluidoverlast door scheepvaart tot diepzeemijnbouw, en het testen van nieuwe maritieme technologie. De komende jaren worden de resultaten verder uitgewerkt en gepubliceerd.
Drie sprekers gaven vorm aan de sessie. Biogeoloog Furu Mienis (NIOZ) trapte af met een presentatie over de Onbekende Diepzee, onze laatste grens. ”Slechts zes procent van de zeebodem is in kaart gebracht tegenover elke 20 meter van de maan. Tijdens de expeditie in de Caribische Zee werden voor het eerst beelden gemaakt van Nederlands enige stukje diepzee. Ze lieten een grote diversiteit zien aan koralen, vissen en andere dieren als reuzepissebedden.”
De tweede presentatie ging over Onderwaterstromingen in de Caribische Zee. Onderzoek richtte zich op oceaanwervels, trage stormen onder water met doorsnedes tot 300 kilometer. Caroline Katsman (TU Delft) onderzoekt ze om betere klimaatmodellen te maken. Vanaf het schip gooiden wetenschappers een ‘float’ in de wervel, waarmee ze de samenstelling en temperatuur binnenin de wervel konden meten. Via een satellietverbinding druppelen nu voorzichtig de eerste resultaten binnen.
Tenslotte de derde presentatie: Oceanen raken buiten adem. In de Golf van Mexico onderzocht Niels van Helmond (Universiteit Utrecht) het fenomeen zuurstofloosheid. “Wereldwijd zijn zuurstofloze gebieden in een halve eeuw verviervoudigd. De Golf van Mexico is een interessant gebied om deze ontwikkeling te volgen, omdat hier enorm veel meststoffen via de Mississippi van land in zee spoelen. Deze meststoffen zorgen vervolgens voor overmatige algenbloei in de Golf van Mexico waardoor er meer zuurstof wordt verbruikt dan er wordt geproduceerd.”
Discussie? Die ging vooral over de bescherming en het behoud van de koralen bij de Caribische eilanden. Emeritus hoogleraar Han Lindeboom (WUR) en promovendus Didier de Bakker (WMR/NIOZ)benadrukten dat deze koralen nog gered kunnen worden, mits de eilanden hun afvalverwerking en waterzuivering beter gaan organiseren en inrichten. Tweede Kamerlid Antje Diertens (D66) gaf tijdens de discussie aan zich te willen inzetten voor de koralen op de Cariben. "We moeten meer gaan samenwerken", vindt ze. Tegelijkertijd ziet ze hoopvolle ontwikkelingen. "Veel eilanden hebben het akkoord van Parijs ondertekend en er komt steeds meer bewustwording." Als voorbeeld noemt ze het eiland Bonaire dat voor toeristen een bewustwordingscampagne is gestart. Maar ook het voorbeeld van Sint Maarten, dat met de wederopbouw na orkaan Irma ook de afvalverwerking op het eiland aanpakt. Meer informatie hierover op de site van de NICO expeditie.