Impressie Noordzeedagen op Texel

Op 4 en 5 oktober 2018 kwamen 140 wetenschappers, beleidsmakers en ngo’s op Texel samen voor de Noordzeedagen. Thema: Denk mee over de Noordzee. Waar draait het nou eigenlijk om in de Noordzee? Wat noemen we nog natuur? Cruciale vragen, want de komende jaren staan er grootse plannen op stapel die het karakter van de Noordzee wellicht onomkeerbaar zullen veranderen.

De Noordzeedagen zijn een initiatief van Wageningen Marine Research, Deltares, RWS, TNO en het NIOZ. Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) was dit jaar gastheer van de Noordzee-tweedaagse. NIOZ-Noordzee coördinator Herman Hummel loodste de deelnemers gedurende het evenement door alle thematische sessies heen,maar niet voordat NIOZ-directeur Henk Brinkhuis met gepaste trots het North Sea Research Centre had gepresenteerd, een etalage voor “NIOZ 2.0 in full swing”. Het virtuele kenniscentrum is bedoeld om wetenschappelijke kennis voor een breed publiek te ontsluiten. En dat is nodig, want de honger naar kennis over de Noordzee neemt toe.

Honger naar kennis

Er zijn plannen voor grootschalige zandwinning en -suppletie om de versnelde zeespiegelstijging het hoofd te kunnen bieden. Er zijn ook plannen voor de aanleg van megagrote windparken en eilanden voor de kust en voor grootschalige voedselproductie op zee. Dan zijn er nog die autonome veranderingen van het natuurlijke systeem - zoals versnelde opwarming en verzuring van het zeewater. De vraag die opkomt is: wat gaan al die grootschalige ingrepen betekenen voor de Noordzeenatuur? Lees verder.

Beleidsmakers van de bij de Noordzee betrokken ministeries hebben daarover veel vragen aan de wetenschap. Logisch, want ze werken aan de lange termijnstrategie Noordzee2030. De strategie richt zich op duurzame ontwikkeling, op de energieopgave, op invulling van de ambities voor voedselvoorziening en last but not least: op herstel van de natuur. Noordzee2030 is vooral een stakeholder-gedreven proces. De inbreng van wetenschappers blijkt meer dan welkom. Ton IJlstra (LNV), die samen met Wim van Urk (I&W) het project Noordzee2030 trekt, deed op Texel een dringende oproep aan de wetenschap: “Geef ons de juiste kennis om de juiste keuzes te kunnen maken.” Lees verder.

Wat je moet weten over ongekend grote ingrepen in de natuur

Maar ja, de wetenschappers zaten zelf ook nog met veel vragen. Want welke kennis is er dan precies nodig om het beleid te kunnen adviseren over zulke ongekend grote ingrepen in het Noordzeesysteem? Hoe kun je de effecten van nieuwe bedrijvigheid op zee voorspellen voor een ecologisch systeem dat zelf ook uiterst complex en grillig is?

Toch blijkt de kwestie fundamentele kennisontwikkeling ten behoeve van een dynamisch beleidsproces - geen ‘mission impossible’. Tenminste, als wetenschappelijke kennisontwikkeling strak wordt geregisseerd, integraal wordt opgezet en met de nieuwste technieken wordt uitgevoerd. Niet voor niets liepen de big data-specialisten al warm in de zaal. Het lijkt nog slechts een kwestie van tijd voordat algoritmes de big data uit de ‘Blue Cloud’ zullen verwerken tot voorspellingen over de kwaliteit van de Noordzeenatuur.

Nationale Wetenschapsagenda als brug naar beleid

Om de Noordzeedatabank te vullen hadden beleidsmakers eerder al concrete onderzoeksvragen uitgezet bij de kennisinstellingen. De onderzoeksinstituten NIOZ, WMR, Deltares en TNO hebben toen - in overleg met de ministeries van OCW, IenW, LNV, EZK en Defensie- een reeks thematische onderzoeksonderwerpen geformuleerd. Die thema’s komen terug in zowel de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) als in de Strategische Agenda Noordzee2030. En daarmee was er een brug geslagen tussen wetenschap en beleid. In tien verschillende workshops werd hier invulling aan gegeven. Lees verder.