Wozep Nieuwsflits - juli 2021

Rijkswaterstaat heeft vanuit het Wind op Zee ecologisch programma (Wozep)  Deltares (in samenwerking met Wageningen Marine Research en NIOZ) de opdracht gegeven onderzoek te doen naar mogelijke ecosysteemeffecten bij de grootschalige uitrol van windenergie op zee. Met dit onderzoek is opnieuw een stap gezet in een onderzoekstraject waarmee, in de toekomst, advies kan worden gegeven over ecologisch verantwoorde intensivering en potentiële locaties van windparken op de Noordzee. Door tijdig onderzoek te doen kan de kennis die dit rapport oplevert, gebruikt  gaan worden in de planvorming voor nieuwe windparken op zee.

Met behulp van modelberekeningen en een hypothetische situatie met zeer veel windparken is onderzocht of effecten op het ecosysteem in de zuidelijke Noordzee te verwachten zijn. Deze onderzoekslijn bevindt zich in een beginfase en zal voortgezet moeten worden om op termijn tot betrouwbare uitspraken te komen. De resultaten uit het onderzoek zijn te lezen in het syntheserapport “Ecosystem effects of large upscaling of offshore wind on the North Sea” dat vandaag is gepubliceerd op het Noordzeeloket.

Lees hier meer over het ecosysteemonderzoek

Nu de zee steeds meer ruimte biedt aan de groeiende energiebehoefte, groeit ook de vraag naar wat deze ontwikkeling betekent voor zeevogels en zeezoogdieren. Om de uitrol van windparken op zee ecologisch zo goed mogelijk te begeleiden, is actuele kennis nodig van de locatie, bewegingen en aantallen van zeevogels en (in mindere mate) zeezoogdieren. Daarnaast willen we weten welke factoren die verspreiding beïnvloeden. Deze kennis vergaren we door middel van tellingen. We tellen met schepen en vliegtuigen, volgens een al in de jaren ‘80 internationaal afgesproken methodiek. Hierbij stellen we langs vooraf bepaalde vaar- en vliegroutes (‘transecten’) soortspecifieke dichtheden van zeevogels vast. In de beginjaren waren deze tellingen nogal opportunistisch: vrijwilligers telden de vogels en zeezoogdieren vanaf allerlei soorten vaartuigen, zoals onderzoeksschepen en ferries. Later kwamen er meer wetenschappelijk georiënteerde surveys op gang, vaak projectmatig maar soms ook als systematische monitoringsprogramma’s waarin gedurende langere tijd vaste routes werden gevaren.

De meeste verzamelde data werden tot en met 2011 opgeslagen in het databestand European Seabirds at Sea (ESAS). Dit bestand werd tot voor kort beheerd door de Britse Joint Nature Conservation Committee (JNCC) en zal binnenkort verhuizen naar het ICES Data Centre. Na 2011 is de dataset niet meer geactualiseerd, ondanks het feit dat het aantal surveys in het Noordzeegebied flink toenam. Omdat de Noordzee constant aan verandering onderhevig is, is het van belang nieuwe generatie windparken ruimtelijk in te plannen met zo actueel mogelijke verspreidingsgegevens van vogels en zeezoogdieren. Het is onvoldoende om de huidige en toekomstige situatie te modelleren op basis van enigszins fragmentarische historische gegevens.

Lees hier het gehele artikel over ESAS

Sinds mei maakten in ieder geval vijf ruige dwergvleermuizen (Pipistrellus nathusii) de oversteek van Groot-Brittannië naar Nederland. De overgestoken vleermuizen zijn allemaal vrouwtjes, waarvan de eerste in één nacht van Minsmere rechtstreeks naar Wijk aan Zee vloog.

Al deze vrouwtjes zijn onderdeel van een grotere groep van zo’n twintig vleermuizen die gezenderd zijn door Wageningen Marine Research (in samenwerking met internationale partners). Hiermee onderzoeken ze de vleermuismigratie over zee. Wozep is de opdrachtgever van het telemetrieonderzoek waar deze gezenderde vleermuizen in gedetecteerd zijn. Meer informatie over de vleermuizen en het onderzoek is te vinden in dit nieuwsbericht.

Wozep viert dit jaar zijn vijfde verjaardag. Een mooie aanleiding om te evalueren wat we de afgelopen vijf jaar allemaal bereikten, maar ook om te onderzoeken waar prioriteiten liggen voor verdere kennisontwikkeling.
We schakelden adviesbureau Royal HaskoningDHV in om ons te helpen met de inhoudelijke evaluatie van het programma. Zij hebben dit gedaan door middel van een serie van workshops waarin met een groep inhoudelijke experts is besproken over hoe en in welke mate de kennisvragen van Wozep zijn beantwoord. Hiervoor is naar alle Wozep-onderzoeken van de afgelopen jaren gekeken. Ook is het gebruik van Wozep-resultaten geëvalueerd; zijn de resultaten bruikbaar en komen ze op tijd voor bv. beleid en beheer.
Uiteraard hebben wij ook onze stakeholders betrokken. Hiervoor werd tijdens een sessie op 1 juni jl. de concept-evaluatie gedeeld en besproken. De bevindingen uit deze sessie worden meegenomen in het eindrapport.