Onderzoek afgerond naar veilige doorvaartpassages in Noordzee-windenenergiegebieden
In december 2022 heeft ingenieursbureau Movares in opdracht van Rijkswaterstaat een onderzoek afgerond naar de breedte van doorvaartpassages voor scheepvaart in windenergiegebieden op de Noordzee. Beheersing van risico’s staat in het onderzoek voorop, waarbij de aanbeveling is om in de doorvaartpassage niet alleen ruimte in te plannen voor de ‘normale’ vaaracties, maar ook voor bijzondere vaaracties. Daar bovenop moet er ook ruimte vrijgehouden worden als bufferzone om afwijkingen te herstellen en om maatregelen te treffen bij een incident, zoals onbestuurbaarheid.
Door de toenemende ambities van windenergie op zee neemt de druk op het ruimtegebruik van doorvaartpassages in windenergiegebieden toe. Het is daarom van belang om al bij de start van het verkavelingsproces van windenergiegebieden op de Noordzee de juiste uitgangspunten voor veilige en bruikbare doorvaartpassages voor ogen te hebben. Ook moet al duidelijk zijn wat de consequenties zijn van eventuele afwijkingen van deze uitgangspunten. Maar wat zijn veilige en bruikbare doorvaartpassages? En wat zijn de consequenties als je afwijkt van je uitgangpunten in het verkavelingsproces? Dat zijn de vragen waar Movares zich in haar onderzoek op heeft gericht.
Nautische activiteiten in alle omstandigheden
Voor het bepalen van de breedte van de doorvaartpassage is de basisvoorwaarde om in beeld te hebben welke nautische activiteiten in de passage plaats moeten kunnen vinden. Die activiteiten moeten verantwoord zijn in alle omstandigheden die onder ‘goed zeemanschap’ vallen en voor alle doelgroepen die gebruik mogen maken van de passage. Vanuit dat perspectief zijn er volgens het onderzoeksrapport verschillende varianten mogelijk, met elk hun voor- en nadelen. De onderzoekers hebben de varianten – naast veiligheid - beoordeeld op de aspecten bruikbaarheid en beleving. Bruikbaarheid wil zeggen dat schepen veilig moeten kunnen manoeuvreren en dat tweerichting-verkeer mogelijk moet zijn. Beleving gaat over de ervaring van de schipper: het moet niet alleen veilig zijn, het moet ook veilig voelen.
De belangrijkste aanbeveling uit het onderzoek is om voor de doorvaartpassage in een windenergiegebied een 3-zone-model te hanteren.
Daarbij gelden de volgende zones:
• Zone 1: zone voor de normale vaarbewegingen;
• Zone 2: zone voor bijzondere acties, zoals de man-overboord-manoeuvre, voor de ‘rondtorn’ of voor zeilschepen die overstag gaan;
• Zone 3: verboden gebied voor scheepvaart -zone ter bescherming van de objecten in het windenergiegebied.
De vaarwegmarkering zal worden aangebracht op de grens tussen zone 1 en zone 2.
De grenslijn tussen zone 2 en zone 3 wordt op de zeekaarten weergegeven en door de Kustwacht gehandhaafd.
Meer weten?
Het onderzoeksrapport ‘Breedte doorvaartpassages – Windparken op de Noordzee’ (pdf, 2.3 MB) is te vinden op het Noordzeeloket.