Alternatieve tekst Infographic Scheepvaartveiligheid
Scheepvaartveiligheid en windparken op zee
Wat is Routekaart 2030+
Nederland wil de realisatie van windenergie op de Noordzee versnellen door rond 2030 het gezamenlijke vermogen van de windparken te brengen naar circa 21 gigawatt (GW) in plaats van de eerder afgesproken circa 11 GW.
Inhoudsopgave
Routekaart 2030+
- Tijdlijn
- Hier komen we vandaan
- Hier gaan we naartoe
Maatregelenpakket
- Overzicht thema’s
Thema’s MOSWOZ
- Monitoring
- Veiligheid en aanvaring
- Doorvaart
- Verkeersmonitoring VTMon
- Noodsleephulp
- HydroMeteo
- Ankergebieden
- Crisisorganisatie
- Internationale dimensie
Planning en realisatie
- Overzicht
Routekaart 2030+
Om de klimaatdoelen te kunnen halen, kiezen Nederland en de EU voor de bouw van extra windparken op de Noordzee. Dit heeft gevolgen voor de scheepvaartveiligheid. Hoe ziet de tijdlijn eruit voor windenergie op de Nederlandse Noordzee?
2005 Eerste Nederlandse offshore windpark in productie
2013 Energieakkoord om jaarlijks 4,5 GW extra op te wekken op zee
2015 Aanwijzing windenergiegebieden in beleidsplan. Afwegingskader veilige afstanden tussen scheepvaartroutes en windparken. Aanpassing vaarroutes voor de inpassing van windparken
2016 Start aanleg windparken Borssele. Start Maritiem Informatievoorziening Servicepunt (MIVSP)
2018/2019 Onderzoek cumulatieve effecten windparken op scheepvaartveiligheid
2020 Besluit ministerie EZK en IenW tot maatregelenpakket scheepvaartveiligheid Windenergie op Zee. Start implementatie maatregelen.
2021 Start (MOSWOZ) Monitoring en Onderzoeksprogramma Scheepvaartveiligheid in relatie tot Windenergie op Zee
2025 Eerste brede evaluatie en beleidsadvies voor eventuele bijstelling van de maatregelen
Overzicht groei windparken
2031 Uitbreiding scope met Nederwiek en Doordewind (van 11 naar 21 GW in 2031)
Hier komen we vandaan
Situatie 2023
Hier gaan we naartoe
Situatie 2031
Maatregelenpakket tot 2031
Met preventieve en repressieve maatregelen houden we de Noordzee veilig voor de scheepvaart. We monitoren de ontwikkelingen en de effectiviteit van de maatregelen zodat we kunnen adviseren om bij te sturen mocht de situatie zich anders ontwikkelen dan verwacht. Dat doen we in het programma MOSWOZ.
Preventieve maatregel:
Extra capaciteit voor vliegende en varende eenheden
Extra operators Kustwachtcentrum voor toezicht en verkeersmonitoring
Extra sensoren in windparken
Monitorings- en onderzoeksprogramma
Nautische markeringen passages windparken
Repressieve maatregel:
Extra Search en Rescue capaciteit
Extra noodhulpslepers
Extra inzet scheepsbrand bestrijdingsteam MIRG.NL
Thema’s MOSWOZ
Het monitorings- en onderzoeksprogramma is opgebouwd rond thema’s. Elk thema kent meerdere vraagstukken.
- Monitoring
- Veiligheid en aanvaring
- Doorvaart
- Verkeersbegeleiding
- Noodsleephulp
- HydroMeteo
- Ankergebieden
- Crisisorganisatie
- Internationale dimensie
Thema 1: Monitoring
Hoofdvragen
We houden de veiligheidssituatie op zee scherp in het oog.
- Manifesteren voorspelde nautische risico’s zich daadwerkelijk en ook op de wijze zoals verwacht?
- Welke onverwachte ontwikkelingen zijn er?
- Hoe effectief en efficiënt zijn de ingezette maatregelen voor de scheepvaartveiligheid?
Deelvragen
- Welke data en informatie zijn relevant en hoe verzamelen we die?
- Wat zijn de belangrijkste trends en ontwikkelingen voor de komende 5 tot 10 jaar en welke gevolgen heeft dit voor scheepvaartveiligheid?
- Hoe goed werken de sensoren en zijn er relevante innovaties?
Thema 2: Veiligheid en aanvaring
Hoofdvraag
We analyseren de aanleidingen en gevolgen van aanvaringen in en nabij windparken op zee.
- Welke risico’s op aanvaringen zijn er, hoe kunnen we aanvaringen voorkomen en hoe kunnen we schade beperken?
Deelvragen
- Hoe gaan bemanningen om met toenemende complexiteit?
- Wat zijn mogelijke gevolgen voor mens, milieu en economie?
- Welke aanvullende eisen stellen andere landen aan windturbines?
- Wat is de invloed van toekomstige ontwikkelingen (bijvoorbeeld nieuwe brandstoffen en waterstofproductie) op de scheepvaartveiligheid bij aanvaringen?
Thema 3: Doorvaart
Hoofdvraag
We brengen in kaart wat de risico’s zijn van doorvaart door windparken versus omvaren.
- Is het optimaal faciliteren van doorvaart wel of niet gunstig voor de scheepvaartveiligheid?
- Hoe is de interactie tussen schepen die (in- en uitvoegend of kruisend) óm de windparken varen en tussen schepen die dóór de windparken varen?
- Wat is de impact van verschillende vormen van medegebruik van windparken voor de scheepvaartveiligheid?
Deelvragen
- Welke aspecten spelen een rol bij de risico’s?
- Ontstaan er nieuwe risicogebieden op doorgaande routes?
- Hoe vaak, wanneer en door wie wordt er gebruikgemaakt van de doorvaartpassages?
- Hoe kunnen we modellen verbeteren voor dit soort vraagstukken?
Thema 4: Verkeersmonitoring VTMon
Hoofdvraag
De Kustwacht verstrekt informatie over de situatie in en rond windparken, waarschuwt het scheepvaartverkeer voor gevaar. In geval van incidenten wordt de noodhulp gecoördineerd.
- Hoe draagt verkeersmonitoring optimaal bij aan het vergroten van de veiligheid voor de scheepvaart in en nabij windparken?
Deelvragen
- Welke verkeersdiensten willen en kunnen we aanbieden?
- Welke vorm is wenselijk en nodig?
- Zijn er specifieke gebieden met verhoogde risico’s (hotspots)?
- Hoe komen we tot meer (inter)nationale afstemming met havens, Noordzeelanden en internationale gremia?
Thema 5: Noodsleephulp
Hoofdvraag
De Kustwacht probeert ongelukken te voorkomen en helpt schepen in nood met Emergency Response Towing Vessels (ERTV’s), ook wel noodsleephulp.
- Hoe kunnen ERTV’s veilig efficiënt en effectief worden ingezet?
Deelvragen
- Hoe komen we tot een optimale inzet van noodsleephulp? Wat is een goede modus operandi en wat is daar allemaal voor nodig?
- Welke factoren zijn relevant voor een succesvolle inzet van noodsleephulp?
- Wat zijn de (juridische) mogelijkheden en beperkingen voor het inzetten van de noodsleephulp?
Thema 6: HydroMeteo
Hoofdvraag
- Welke invloeden hebben windparken op het lokale weer- en waterbeeld van de Noordzee die relevant zijn voor de scheepvaartveiligheid?
Deelvragen
- Welke condities zijn gevaarlijk voor de scheepvaart? Denk aan verandering van golfcondities, stroming, windsnelheid en -richting, turbulentie en zicht.
- Kan aanvullende actuele HydroMeteo-informatie helpen de veiligheid te waarborgen?
- Welke effecten hebben invloed op de scheepvaartveiligheid en welke mitigerende maatregelen zijn mogelijk?
Thema 7: Ankergebieden
Hoofdvraag
- Hoe kunnen ankergebieden en no-anchoring zones bijdragen aan veiligheid in en nabij windparken?
Deelvragen
- Welke risico’s zijn er per ankergebied en no-anchoring zones in en nabij de windparken?
- Is optimalisatie van het gebruik en ligging van de ankergebieden en no-anchor zones een maatregel die bijdraagt aan scheepvaartveiligheid in en nabij windparken?
- Welke maatregelen zijn mogelijk om de ankergebieden veiliger te maken?
Thema 8: Crisisorganisatie
Hoofdvraag
- Is de crisisorganisatie voldoende ingesteld op het afhandelen van een (scheepvaart)incident/crisis in en nabij windparken?
Deelvragen
- Hoe worden windparken op zee opgenomen in de planvorming?
- Hoe worden windparken op zee opgenomen in het OTO (Opleiden, Trainen, Oefenen)?
- Wat betekent (medegebruik in) een windpark op zee voor SAR (Search and Rescue), (olie)ruiming, brandbestrijding en inzet ERTV in en nabij windparken?
- Wat kan de crisisorganisatie leren van (bijna) incidenten en oefeningen?
- Hoe kunnen innovaties helpen bij de scheepvaartveiligheid en de crisisorganisatie?
Thema 9: Internationale dimensie
Hoofdvraag
- Hoe kunnen we internationale kennisontwikkeling en -uitwisseling stimuleren t.b.v. de scheepvaartveiligheid in en nabij windparken?
Deelvragen
- Wat doen andere landen om de scheepvaartveiligheid in en nabij windparken te borgen en wat kunnen we daarvan leren?
- Wat kunnen we leren van andere landen over de constructieve eisen en maatregelen voor windturbines?
- Hoe kunnen we (inter-)nationale innovaties stimuleren?
Planning en realisatie
2020
(Voorjaar) Afspraken EZK & IenW over scheepvaartveiligheid Windenergie op Zee
Kustwacht: Inrichten desk watch officer op het Kustwachtcentrum
Kustwacht: Werving en opleiding 24/7 watch officers & beleidsadviseur Windenergie op Zee bij Kustwacht
Rijkswaterstaat: Radarsensoren windpark Borssele ingekoppeld op Kustwachtcentrum
Rijkswaterstaat: Start monitoring- en onderzoeksprogramma MOSWOZ
Kustwacht: Start surveillance windparken door Kustwachtvliegtuig
Kustacht: 1e extra ERTV ligt paraat bij windpark Borssele
2021
Rijkswaterstaat: Werving extra programmamedewerkers Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat: Start extra inzet MIRG.NL team voor training en materieel
2022
Kustwacht: 2e extra ERTV ligt paraat bij windpark Hollandse Kust
Rijkswaterstaat: Radarsensoren windpark Hollandse Kust Zuid ingekoppeld op Kustwachtcentrum
2023
Kustwacht: Inrichten desk verkeersbegeleiding op het Kustwachtcentrum
Rijkswaterstaat: Radarsensoren windpark Hollandse Kust Noord ingekoppeld op Kustwachtcentrum
Kustwacht: Werving en opleiding extra luchtwaarnemer voor Kustwachtvliegtuig
2024
Kustwacht: Werving en opleiding 24/7 verkeersbegeleiders bij Kustwacht
2025
Kustwacht: Start operationele verkeersbegeleiding bij Kustwacht
Kustwacht: Extra scheepscapaciteit voor handhaving windparken
Rijkswaterstaat: Radarsensoren windpark Hollandse Kust West ingekoppeld op Kustwachtcentrum
Eerste evaluatie MOSWOZ over effectiviteit maatregelen
2031
Kustwacht: Extra scheepscapaciteit voor hulpverlening en handhaving windparken